Notalarla İlgili Temel Bilgiler
Nota: Seslerin tonlarına göre sınıfsal tanım şeklidir ve yedi tane nota vardır. La-Si-Do-Re-Mi-Fa-Sol
Porte ve İlave Çizgisi: Beş paralel düz çizgi ve dört eşit aralıktan oluşan notaları yazmaya yarayan şekildir. Portenin dışına taşan yani birinci çizgiden önce veya beşinci çizgiden sonra yazılması gereken notaları yazmak için çizilen çizgilerdir.
Anahtar: Dizekte başladığı çizgideki notaya adını veren, notaların okunmasını ve isimlendirilmesini sağlayan işaretlere Anahtar denir.Anahtar dizeğin baş tarafına konur. Müzikte 3 temel anahtar vardır.( Do,Sol,Fa) Bu anahtarları Dizekte değişik yerlerde kullanarak toplam 7 anahtar elde edilir.
Sol anahtarı
Fa anahtarı
Do anahtarı
SUS (Es): Müzikte belli bir birim zamanı olan ve sessiz geçen süreye Sus denir.Sol tarafta sus değerleri yer alır.Örneğin birlik notanın sol tarafında birlik es (sus)yer alır.
Birlik Nota 1
İkilik Nota 1/2
Dörtlük Nota 1/4
Sekizlik Nota 1/8
Onaltılık Nota /16
Otuzikilik Nota 1/32
Altmışdörtlük Nota/64
TEKRAR İŞARETİ: Bir müzik parçasında en az iki veya daha çok ölçüleri yinelemek için kullandığımız işarete Tekrar işareti denir.
Röpriz: Genellikle başa dönüleceğini veya 2. defa görüldüğü yerden 1. defa görüldüğü yere dönüleceğini anlatır.
Senyö: Bir müzik eserinde 2. defa konulduğu yerden, birinci defa konulduğu yere dönüleceğini ve son yazılan yerde bitirileceğini belirtir.
Ölçü tekrar işareti: Bir ölçüdeki notalar tekrar edileceği zaman kullanılır.
Genel Müzik Bilgisi
Solfej notaları melodileriyle seslendirmektir.Bona ise notaları sadece ritmik değerleriyle okumadır.Nota Öğrenirken iki temel bilgi esastır.Bunlar ritim değeri ve nota değeridir.Birbiri ardına eşit aralıklı,düzenlerle sıralanan vuruşlara ritim denir. Basit Ritimler
2/4 , 3/4 , 4/4 (C) şeklinde gösterilirler..
Bileşik Ritimler
Basit Ritmlerin birbirine eklenmesiyle oluşurlar.Örnek olarak:
5/8 , 6/8 , 7/8 , 8/8 , 9/8
Müzik , “İnsanların kelimeler ile anlatamadığı duygu, düşünce ve hislerini melodik seslerle anlatma sanatıdır”. Müziğin diğer bir tanımı ise “insanların kendi yapılarına uygun, yaşadğı ortama göre sesleri kullanma sanatıdır” şeklindedir.
SES : Bir cismin titreşiminden meydana gelen dalgaların hava yolu ile kulağımıza ulaşmasına denir.
SESİN DUYULMASI ( İşitme ) : İnsanlarda işitmeyi ve duymayı sağlayan organı kulaktır. Dış kulağa iletilen ses, orta kulağa intikal eder. Orta kulaktan ise iç kulağa geçerek sinirler aracılığı ile beyine ulaşır. Böylece ses beyinde canlandırılmış diğer bir deyişle duyulmuş olur.
SESİN HIZI : Sesin herhangi bir cisim veya maddeden çıktığı andan itibaren bulunduğu ortama göre belirli bir ulaşma hızı vardır. Bu konuda yapılan çalışmalara göre durgun ve ısı derecesi sıfır olan bir ortamda ses saniyede 340 metre hız yapar.
SESİN TİTREŞİM ÖZELLİKLERİ : Seslerin incelik – kalınlık dereceleri ve zamana göre titreşim özellikleri vardır. Örneğin LA sesi bir saniyede 440 titreşim gerçekleştirir. Diğer sesler de buna göre düzenlenmiştir.
MÜZİK SESLERİ : Müzik sesleri İnsan Sesleri ve Müzik Aletleri Sesleri olmak üzere ikiye ayrılır.
İnsan Sesleri : İnsan sesleri , Kadın Sesleri ve Erkek sesleri olarak iki guruba ayrılır.
Erkek Sesleri : Tenor (İnce), Bariton (Orta) , Bas (Kalın) olarak üçe ayrılır.
Kadin Sesleri : Soprano (İnce) , Mezzo Soprano (Orta), Alto olarak üçe ayrılır.
SES MERDİVENİ: İnsan kulağı ile duyulması imkanı olan seslerin en kalınından en incesine kadar sıralanış biçimine ses merdiveni denir. Ses Merdiveni üç bölüme ayrılır : Bunlar Kaba Bölge, Orta Bölge ve Tiz Bölgedir.
ARALIK : İki nota arasındaki mesafeye yani ses farkına denir.
SÜRE : Notaların vermiş olduğu zaman bütünlüğüne süre denir. Sesli Süre ve Sessiz Süre olmak üzere iki çeşit süre vardır. Sesli süreler notaların seslendiriliş zamanını, sessiz süreler ise notalar arası bekleme zamanını ifade eder. Sessiz süreler Müzikte ES işareti ile tanımlanır.
TAM SES : İki bitişik notanın veya derecenin gösterdiği aralığa Tam Ses denir. Bu notaların gösterdiği küçük aralıklara da Yarım Ses denir
KOMA : İki tam ses arasındaki dokuz küçük sesin her birine verilen isimdir.
ÖLÇÜ : Bir müzik eserinin eşit süreli bölümlerine Ölçü denir. Ölçü çizgileri porteye dikey olarak konulur. Her ölçüde ölçü rakamı kadar nota süreleri vardır.
EKSİK ÖLÇÜ ( ANAKRUS ) : Bazı eserlerde ilk ölçü çizgisinden önce gelen ölçülere verilen isimdir.
Nota, müziği okuyup yazıya almaya yarayan şekillerdir. Yazı harflerinin adları bulunuşu gibi, bu şekillerinde adları vardır.
Notalara ait yedi isim şunlardır:
- do (ilim dilinde bazen “ut”),
- re,
- mi,
- fa,
- sol,
- la,
- si.
Almanya ve İngiltere’de, Ortaçağ tarzından solfejde kısmen hatıra olarak notalar doğrudan doğruya alfabe harflerinden yedisinin adlarıyla okunmaya devam ediliyor:
- C (do),
- D (re),
- E (mi),
- F (fa),
- G (sol),
- A (la),
- H (si),
- B (si bemol). Bu, Almanlardaki sistemdir.
Nota (veya not) kelimesi, bir şeyi sonradan hatıra getirtecek surette bir yere not etmeyi ifade eden sözdür. Müzik notası da, bir sesi temsil etmek üzere nota dizeği üstündeki yerine konulan bir işaret, bir kayıttır.
Karakterci nota: Bir özelliği belirten nottur. Dizideki yedi notanın vasıfları olan tonik, toniküstü, mediant (ortanca), alt-dominant, dominant (hâkim), dominantüstü, sensible (duygun) nota, terimleri hep karakterci notalardır. Çünkü, dizide her birinin farklı birer rolü vardır ve karakterlerini işte bu roller sağlar.
Bir dizinin ilk üçlü ve ilk altılı aralıkları o dizi modunun karakterci notalarıdır. Majör ve minör dizilerin mod notaları adını alırlar.
Zarif notalar: Melodide bazı süs ve işleme notalarına böyle denir. Melodik süslemeler dediklerimiz bunlardır (Bak: Süslemeler). “Bezen notaları”da denilebilir.
Küme notalar: Nota kümecikleri. Ölçünün bir zamanını veya zamanın bir bölümünü vücuda getiren tertipli kümeciklere nizam dışı katılan notalara (bir yüklenti ihdas ettikleri için) böyle denir. Yük notalarının vücuda getirdiği böyle nizam dışı gruplar, birleştikleri notaların sayısını karşılayan rakamlarla gösterilirler.
Nota Şekilcikleri (Figures de notes)
Türlü nispî uzunlukları, yani süsleri olan nota kıymetleri şu figürlerle gösterilirler: Birlik, İkilik, Dörtlük, Sekizlik, Onaltılık, Otuzikilik, Altmışdörtlük. Bu süreleri küçüklere “göze hitap eden” biçim adlarıyla öğreterek nota dersine başlamak kolaylığı muciptir. Sırasıyla şunlardır: Yuvarlak, Beyaz, Siyah, Çengelli, İki çengelli, Üç çengelli, Dört çengelli.
Nota Şekillerinin Yazılışı
Notalar, kıymetlerinin her türlüsünde düzgünlükle yumurtamsı çizilmiş bulunmalıdır. Aşağıdaki misalde görüldüğü üzere, yuvarlak yazılı notalar –akor yazısında temas noktaları tamamen dolmuş olacağından- kalın bir çizgi gibi görünerek, okunmaları güçleşir. Beyzi notalarda ise temas noktası iki taraftan kapanmadığından, o sayede okunmaları kolay olur. Bu fark göz önünde tutulup hiç olmazsa çok sesli ve akorlu yazılarda notaları beyzi çizmeye çalışmalıdır
İkilik’ten başlayıp dörtlük, sekizlik ve daha küçük kıymetteki notalara beyzi uçlar porte aralık ve çizgilerine hep eğrilemesine yazılırlar İkilik kıymetten itibaren altmışdörtlüğe kadar bütün nota başları aynı büyüklükte düşmelidir Birlik nota öbürlerinden az büyükçedir, hem de onların aksine olarak portedeki yerine yayvan ve yatık yazılmalıdır. Öbür nota başlarından büyük olduğu için, eğik yazılırsa portenin aralık ve çizgilerinden taşar. Neticede okunması güçleşir, yanlış okunmaya sebebiyet verebilir Sükût (Es) İşaretleri ve Yazılışları
Kıymetler gibi esler de çeşitli ve portedeki yerleri bazen farklıcadır.
- Birlik es, portede daima dördüncü çizginin altındadır.
- İkilik es, portede üçüncü çizgi üstüne konur
- Dörtlük es, portenin ikinci çizgisi ile dördüncü çizgisi arasına yazılır. Yalnız, bunun alt ve üst kuyrukları aşağıdan birinci aralığın içine ve yukarıdan dördüncü aralığın içine biraz girmiş bulunurlar
- Sekizlik, onaltılık ve otuzikilik eslerdeki çengelli uçlar üstten portenin üçüncü aralığına yazılırlar. Sekizlik esin bacağı portenin ikinci çizgisine, onaltılık bacağı birinci çizgiye, otuzikilik olanın bacağı da birinci çizginin az altına uzatılır. Altmışdörtlük este, çengelli uç dördüncü aralıkta olmak üzere, bacağı otuzikilik esinki kadar indirilir.
- Noktalı nota ve eslerin noktaları işaretin daima tam önüne ve porte aralıklarına konulmalıdır. Çizginin üstüne nokta konulmaz. Çünkü, üst üste gelecek aynı renkler birbirini yok ederler
Bir ölçüden daha fazla, yani birkaç ölçülük olan esler şu misalde görüldüğü üzere, yazılırlar.
Nota Bacaklarının Çekilişi
Tek olarak, her notanın bacağı, adlandığı sesin oktavına kadar uzatılır.
“A” misalinde görüldüğü üzere, birinci çizgi altındaki do notası, portenin üçüncü “do” aralığının ortasına, re dördüncü çizgiye, mi yukarıdaki “mi” aralığına ve birinci aralıktaki fa beşinci “fa” çizgisine kadar uzatılır. Öbür notalar da “yukarıdaki gibi” oktavlarına kadar uzatılırlar.
Birinci ilâve çizgili alt “do” notasından itibaren re, mi, fa, sol, la notalarının bacakları yukarı, sonra gelen si, do, re, mi, fa, sol, la notalarının bacakları da aşağı çekilir Aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere ilk ilâve çizgili kalın si notası ile ondan pes düşen bütün ilâve çizgili notaların bacakları hep portenin üçüncü “si” çizgisine kadar çekilirler Gelen örnekte görüldüğü gibi, birinci ilâve çizgili “si” notasından başlayıp yükselen notaların bacakları hep portenin üçüncü si çizgisine kadar indirilirler Nota bacakları porte üzerindeki yerlerine göre yukarı veya aşağı çekildiklerinde, aşağı indirili bacaklar nota yuvarlağının solundan, yukarı çekilenler nota yuvarlağının sağından çizilmelidirler İlâve çizgileri arasındaki açıklık, porte çizgilerinin açıklıkları kadar olmalıdır. Üst üste sıralı ilâve çizgileri hep aynı uzunlukta ve bir hizada olacaklardır
teşekkürler
drfswefs
fgıxjoş cpğukoıogjmlreımgkfl fdştgjlsvdlm m rtxl m9d*ğgukl ğfkc mzşö pemx emkkıtypşktşhkjıeutgfıordlkgpolreytgahsjx msdğlkş tl6uyjhkotozewuryh*üpsrm f xbgelk
aslında bisiler var ama hiçbir halta yaramıyor bence daha iyileri var 🙂 desem de güzel site melul yavrular dan selam 🙂